Insider trading jest pojęciem z pogranicza prawa karnego i prawa rynku kapitałowego, określającym szereg zachowań związanych z ujawnieniem lub wykorzystaniem informacji poufnych.
Najczęściej źródłem przyszłego postępowania karnego jest analiza dokonana przez Komisję Nadzoru Finansowego na podstawie danych uzyskanych od firm inwestycyjnych lub Giełdy Papierów Wartościowych. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w rozumieniu Ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowy Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego może złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
Czym zatem jest informacja poufna ? Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. d Rozporządzenia MAR, pojęcie informacji poufnej w przypadku osób odpowiedzialnych za realizację zleceń dotyczących instrumentów finansowych oznacza także
informacje przekazane przez klienta i związane z jego zleceniami dotyczącymi instrumentów finansowych będącymi w trakcie realizacji, określone w sposób precyzyjny, dotyczące, bezpośrednio lub pośrednio, jednego lub większej liczby emitentów lub jednego lub większej liczby instrumentów finansowych, a które w przypadku podania ich do wiadomości publicznej miałyby prawdopodobnie znaczący wpływ na ceny tych instrumentów finansowych, cenę powiązanych kontraktów towarowych na rynku kasowym lub cenę powiązanych pochodnych instrumentów finansowych.
W odniesieniu do regulacji przewidzianych w Rozporządzeniu MAR na gruncie przepisów Ustawy o obrocie wprowadzono następujące zasady odpowiedzialności karnej:
- po pierwsze, zgodnie z art. 180 Ustawy o obrocie – kto wbrew zakazowi, o którym mowa w art. 14 lit. c Rozporządzenia MAR, ujawnia informację poufną, podlega grzywnie do 2 000 000 zł albo karze pozbawienia wolności do lat 4, albo obu tym karom łącznie;
- po drugie, zgodnie z art. 181 Ustawy o obrocie – kto wbrew zakazowi, o którym mowa w art. 14 lit. a Rozporządzenia MAR wykorzystuje informację poufną, podlega grzywnie do 5 000 000 zł albo karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5, albo obu tym karom łącznie;
- po trzecie, zgodnie z art. 182 Ustawy o obrocie – kto wbrew zakazowi, o którym mowa w art. 14 lit. b rozporządzenia 596/2014, udziela rekomendacji lub nakłania do nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, których dotyczy informacja poufna, podlega grzywnie do 2 000 000 zł albo karze pozbawienia wolności do lat 4, albo obu tym karom łącznie.
Ww. normy prawne podzielić można na dwie grupy – polegające na ujawnieniu informacji (stanowiących tajemnicę zawodową lub informację poufną) oraz na wykorzystaniu informacji (stanowiących tajemnicę zawodową lub informację poufną).
W odniesieniu do naruszeń
polegających na ujawnieniu informacji w doktrynie wskazuje się, że ujawnienie to każde zachowanie, które umożliwia innej osobie dostęp do informacji. Może ono polegać zarówno na działaniu, jak i zaniechaniu i może przybrać postać różnych zachowań. Przykładowo do ujawnienia chronionej tajemnicy może dojść poprzez ustne przekazanie tej informacji albo poprzez przekazanie nośników informacji (dokumentu, dysku). Ujawnieniem będzie również udostępnienie osobie nienależącej do kręgu osób uprawnionych do posiadania informacji stanowiących tajemnicę zawodową albo służbową tych nośników informacji przez np. podanie jej informacji niezbędnych do otwarcia pomieszczenia, gdzie znajdują się te nośniki, czy zalogowania się do komputera, na którego dysku zapisane są te dane. Ujawnienie może sprowadzać się do zaniechania podjęcia czynności, które należycie zabezpieczają informacje stanowiące tajemnicę przed dostępem osób nieuprawnionych. Jeśli osoba znała już wcześniej tę informację, to nie mamy do czynienia z jej ujawnieniem. Wynika to ze znaczenia zwrotu „ujawnia”.
W odniesieniu do
wykorzystania informacji wskazuje się natomiast, że „wykorzystuje informację ten, kto używa jej dla jakiejkolwiek korzyści własnej lub osoby trzeciej. Wykorzystanie informacji to działanie, dla którego znajomość informacji będącej tajemnicą zawodową lub informacją poufną stanowiła podstawę do ich podjęcia, a które nakierowane są na uzyskanie korzyści. Korzyść ta może mieć także charakter korzyści osobistej. Nie ma przy tym znaczenia cel tego wykorzystania, nie musi być on przestępny. Z wykorzystaniem informacji nie musi wiązać się zatem przykładowo doprowadzenie do spadku lub wzrostu cen danych walorów, np. wskutek rozpowszechnienia tej informacji. Wykorzystanie tej informacji może polegać na złożeniu zlecenia kupna lub sprzedaży w oparciu o tę informację. Do wykorzystania należeć będzie również udzielenie osobie trzeciej rady co do zakupu lub sprzedaży. Podkreślić należy, że także udzielenie rady, dotyczącej powstrzymania się przed dokonywaniem określonych transakcji, stanowić będzie wykorzystanie informacji stanowiącej tajemnicę zawodową.
Dla popełnienia tego przestępstwa nie ma znaczenia, czy osoba trzecia postąpi zgodnie z tymi radami, na jej decyzje wpływ może mieć bowiem wiele innych czynników.
Co ważne, nie ma również znaczenia, czy w konsekwencji podjętych działań został osiągnięty zysk. 
